Schots-Engels
Het Schotse Engels is al sinds de 18e eeuw de hoofdtaal in Schotland. Het kent een reeks aan bijzondere Schotse kenmerken waardoor het verschilt van andere varianten van het Engels. Tijdens je reis door Schotland zul je snel genoeg het charmante Schotse accent opmerken, dat zich kenmerkt door de rollende "r" en de zachte "ch", wat voorkomt in typisch Schotse woorden zoals loch of broch.
Veel woorden die in het Schots-Engels gebruikt worden komen uit het Scots en Schots-Gaelisch. Dram (een glaasje whisky), ceilidh (een traditionele dansavond) of sporran (deel van de Schotse klederdracht) behoren net zozeer tot het Schotse Engels als woorden zoals bonnie (mooi), coorie (gemoedelijk) en bairn (kind).
Scots
Het Scots is geen variant van het Engels maar een geheel eigen taal. De 2011 census toonde aan dat ongeveer 1,5 miljoen Schotten deze taal spreken of kunnen verstaan. Het Scots is grotendeels een gesproken taal die weer in het schoolcurriculum is opgenomen.
Er bestaan 4 regionale dialecten van het Scots. Het eiland-Scots wordt op Orkney en Shetland gesproken. Het gaat terug tot de 15e eeuw en heeft een grote Scandinavische invloed. Het noordelijke Scots vind je het meest in het noordoosten van het land, bijvoorbeeld in Aberdeen. Het Scots in Centraal-Schotland bevat sprekers uit Glasgow en Edinburgh en is qua dialect het meest verwant met het Engels. Ook Zuid-Schotland heeft een eigen dialect dat tot aan de Schots-Engelse grens gesproken wordt.
Schots-Gaelisch
Het Schots-Gaelisch is eeuwenoud, de oudste nog steeds gesproken taal in Schotland, overgebracht door Keltische stammen vanuit Ierland. De taal veroverde het land als de volkstaal van het middeleeuwse koninkrijk Alba, dat zich van de Schotse Grensregio tot Aberdeenshire, de Hooglanden en de Hebriden uitstrekte. Door heel Schotland vind je het Schots-Gaelisch op straatnaamborden en ook veel plaatsnamen zijn van oorsprong Gaelisch.
Tegen het einde van de 18e eeuw werd de taal tijdens de beruchte ontruiming van de Hooglanden (in de nasleep van de turbulente jakobitische opstanden) zwaar onderdrukt. Desondanks wordt het Schots-Gaelisch tegenwoordig nog steeds door maar liefst 60.000 Schotten gesproken.
Dankzij zijn rijk muzikaal erfgoed, folklore en cultuur, bloeit het Schots-Gaelisch weer helemaal opnieuw op! Je hoort het in kroegen in de Laaglanden en ceilidhs op de Hebriden. Het heeft zelfs de oversteek naar populaire media gemaakt, zoals in de fenomenaal succesvolle televisieserie Outlander.
Doric
Samen met het Engels, Schots-Gaelisch en Scots behoort Doric tot de meest gesproken talen in Schotland. Op je avontuur in het noordoosten van Schotland zul je gegarandeerd een reeks aan dorische woorden tegenkomen.
Doric is een hoofddialect van het Scots en het wordt gesproken in het gebied van Keith in Moray Speyside tot Aberdeenshire en rond Dundee en Angus. Dorische woorden en uitdrukkingen kunnen per plaats aanzienlijk van elkaar verschillen. Hetzelfde woord kan zelfs totaal anders klinken, afhankelijk waar je het hoort.
Leer met behulp van deze praktische gids meer over het Doric